Mesto prometa usluga organizacije i kontrole transporta, logistike i ostalih procesa u vezi sa tzv. kretanjem robe
(Mišljenje Ministarstva finansija iz Biltena MF, br. 011-00-01263/2016-04 od 16.3.2017.godine)
U skladu sa odredbama člana 12. st. 1. i 2. Zakona o porezu na dodatu vrednost (“Sl. glasnik RS”, br. 84/2004, 86/2004 – ispr., 61/2005, 61/2007, 93/2012, 108/2013, 6/2014 – usklađeni din. izn., 68/2014 – dr. zakon, 142/2014, 5/2015 – usklađeni din. izn. i 83/2015 – dalje: Zakon), koje se primenjuju zaključno sa 31. martom 2017. godine, mestom prometa usluga organizacije i kontrole transporta, logistike i ostalih procesa u vezi sa tzv. kretanjem robe (provera da li je ponuda dobavljača u skladu sa zahtevima klijenta, kontrola procesa nabavke, kontrola tzv. kretanja robe – lokacije robe, dokumenata koji prate robu, računa, usklađenosti postupanja sa zakonima država kroz koje se roba transportuje, odnosno u koju se roba dostavlja i dr), koje obveznik PDV pruža pravnim licima sa sedištem u inostranstvu, pri čemu se transport robe vrši van teritorije Republike Srbije, mesto prometa usluga je mesto u kojem pružalac usluga obavlja svoju delatnost, a ako se promet usluga vrši preko poslovne jedinice, mestom prometa usluga smatra se mesto poslovne jedinice. S tim u vezi, obveznik PDV koji pruža predmetne usluge dužan je da po tom osnovu obračuna PDV i da obračunati PDV plati u skladu sa Zakonom.
* * *
Odredbama člana 3. Zakona propisano je, da su predmet oporezivanja PDV isporuka dobara i pružanje usluga (dalje: promet dobara i usluga) koje poreski obveznik izvrši u Republici uz naknadu, u okviru obavljanja delatnosti, kao i uvoz dobara u Republiku.
Saglasno odredbi člana 5. stav 1. Zakona, promet usluga, u smislu ovog zakona, su svi poslovi i radnje u okviru obavljanja delatnosti koji nisu promet dobara iz člana 4. ovog zakona.
Mesto prometa usluga je mesto u kojem pružalac usluga obavlja svoju delatnost, a ako se promet usluga vrši preko poslovne jedinice, mestom prometa usluga smatra se mesto poslovne jedinice (član 12. st. 1. i 2. Zakona).
U skladu sa odredbom člana 12. stav 4. Zakona o porezu na dodatu vrednost (“Sl. glasnik RS”, br. 84/2004, 86/2004 – ispr., 61/2005, 61/2007, 93/2012, 108/2013, 6/2014 – usklađeni din. izn., 68/2014 – dr. zakon, 142/2014, 5/2015 – usklađeni din. izn., 83/2015, 5/2016 – usklađeni din. izn. i 108/2016 – dalje: Zakon o PDV), koja se primenjuje od 1. aprila 2017. godine, kada obveznik PDV pruža usluge organizacije i kontrole transporta, logistike i ostalih procesa u vezi sa tzv. kretanjem robe (bliže opisanih u tački 1. ovog mišljenja) poreskom obvezniku iz člana 12. stav 2. Zakona o PDV (npr. licu koje obavlja delatnost kao trajnu aktivnost bez obzira na cilj obavljanja te delatnosti), mestom prometa predmetnih usluga smatra se mesto u kojem primalac usluga ima sedište, stalnu poslovnu jedinicu ako se promet usluga vrši stalnoj poslovnoj jedinici koja se ne nalazi u mestu u kojem primalac usluga ima sedište, prebivalište ili boravište.
Saglasno navedenom, ako je primalac predmetnih usluga poreski obveznik iz člana 12. stav 2. tačka 1) Zakona lice koje ima sedište, stalnu poslovnu jedinicu kojoj se pružaju usluge, prebivalište ili boravište:
- u Republici Srbiji, mesto prometa tih usluga je u Republici Srbiji, što znači da je za promet navedenih usluga obveznik PDV – pružalac usluga dužan da obračuna PDV i da obračunati PDV plati u skladu sa Zakonom;
- u inostranstvu, mesto prometa tih usluga je u inostranstu, što znači da u tom slučaju obveznik PDV – pružalac usluga nema obavezu obračunavanja i plaćanja PDV. U ovom slučaju, račun obveznika PDV – pružaoca usluga treba, između ostalog, da sadrži napomenu o odredbi Zakona o PDV na osnovu koje nije obračunat PDV, a koja može da glasi: “PDV nije obračunat u skladu sa članom 12. stav 4. Zakona o PDV”.
Pored toga, a uzimajući u obzir da se predmetne usluge sastoje od niza aktivnosti, mišljenja smo da obveznik PDV – pružalac usluga (nezavisno od toga da li je po osnovu prometa usluga dužan da obračuna PDV ili ne) u računu za promet tih usluga, u delu koji se odnosi na vrstu usluga, može da navede odredbu ugovora u kojoj su navedene sve te aktivnosti.
* * *
Odredbom člana 12. stav 1. Zakona o PDV propisano je da se ovim članom određuje poreski obveznik isključivo za svrhu primene pravila koja se odnose na određivanje mesta prometa usluga.
Saglasno odredbi stava 2. istog člana Zakona o PDV, kada uslugu pruža lice koje je obveznik PDV u skladu sa ovim zakonom, poreskim obveznikom kojem se pruža usluga smatra se:
- svako lice koje obavlja delatnost kao trajnu aktivnost bez obzira na cilj obavljanja te delatnosti;
- pravna lica, državni organi, organi teritorijalne autonomije i lokalne samouprave sa sedištem u Republici;
- strana pravna lica, državni organi, organi teritorijalne autonomije i lokalne samouprave, registrovani za plaćanje poreza na potrošnju u državi u kojoj imaju sedište.
Ako se promet usluga vrši poreskom obvezniku, mestom prometa usluga smatra se mesto u kojem primalac usluga ima sedište ili stalnu poslovnu jedinicu ako se promet usluga vrši stalnoj poslovnoj jedinici koja se ne nalazi u mestu u kojem primalac usluga ima sedište, odnosno mesto u kojem primalac usluga ima prebivalište ili boravište (stav 4. člana 12. Zakona o PDV).
Prema odredbi člana 14. stav 1. Zakona o izmenama i dopunama Zakona o porezu na dodatu vrednost (“Službeni glasnik RS”, broj 108/16), odredbe člana 4. ovog zakona (kojim je izmenjen član 12. Zakona o porezu na dodatu vrednost – “Službeni glasnik RS”, br. 84/04, 86/04 – ispravka, 61/05, 61/07, 93/12, 108/13, 68/14-dr. zakon, 142/14 i 83/15) primenjivaće se od 1. aprila 2017. godine, osim odredbe koja sadrži ovlašćenje za donošenje podzakonskih akata, koja će se primenjivati od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Prema odredbi člana 42. stav 1. Zakona, obveznik je dužan da izda račun za svaki promet dobara i usluga.
Račun, u skladu sa stavom 4. istog člana Zakona, naročito sadrži sledeće podatke:
- naziv, adresu i PIB obveznika – izdavaoca računa;
- mesto i datum izdavanja i redni broj računa;
- naziv, adresu i PIB obveznika – primaoca računa;
- vrstu i količinu isporučenih dobara ili vrstu i obim usluga;
- datum prometa dobara i usluga i visinu avansnih plaćanja;
- iznos osnovice;
- poresku stopu koja se primenjuje;
- iznos PDV koji je obračunat na osnovicu;
- napomenu o odredbi ovog zakona na osnovu koje nije obračunat PDV.
- napomenu da se za promet dobara i usluga primenjuje sistem naplate.
Odredbom člana 11. Pravilnika propisano je, da obveznik PDV koji vrši promet dobara i usluga za koji se, u skladu sa čl. 11. i 12. Zakona, smatra da je izvršen u inostranstvu, osim u slučaju kada vrši promet dobara i usluga fizičkom licu, izdaje račun u kojem ne iskazuje podatke iz člana 42. stav 4. tač. 6) – 8) i 10) Zakona, već iskazuje ukupan iznos naknade za izvršen promet dobara i usluga.
Obveznik PDV koji, na osnovu zaključenih ugovora, kontinuirano pruža usluge i za promet tih usluga izdaje periodične račune, kao podatak o obimu usluga iskazuje podatak o vremenskom periodu u kojem su usluge pružene, a kao podatak o vrsti usluga može da iskaže podatak o odredbi ugovora u kojoj su navedene vrste usluga koje se pružaju (član 23. Pravilnika).
