Promet u građevinarstvu koji se vrši između zakupodavca i zakupca

Za promet dobara i usluga iz oblasti građevinarstva koji obveznik PDV vrši drugom obvezniku PDV, odnosno licu iz člana 9. stav 1. Zakona o porezu na dodatu vrednost (“Sl. glasnik RS”, br. 84/2004, 86/2004 – ispr., 61/2005, 61/2007, 93/2012, 108/2013, 6/2014 – usklađeni din. izn., 68/2014 – dr. zakon, 142/2014, 5/2015 – usklađeni din. izn., 83/2015, 5/2016 – usklađeni din. izn., 108/2016, 7/2017 – usklađeni din. izn., 113/2017, 13/2018 – usklađeni din. izn., 30/2018 i 4/2019 – usklađeni din. izn. – dalje: Zakon), obavezu obračunavanja i plaćanja PDV ima obveznik PDV – primalac dobara i usluga kao poreski dužnik iz člana 10. stav 2. tačka 3) Zakona.

Pravilnikom o utvrđivanju dobara i usluga iz oblasti građevinarstva za svrhu određivanja poreskog dužnika za porez na dodatu vrednost (“Sl. glasnik RS”, br. 86/2015 – dalje: Pravilnik) bliže se uređuje šta se, u smislu člana 10. stav 2. tačka 3) Zakona, smatra dobrima i uslugama iz oblasti građevinarstva, pri čemu ukazujemo da registracija delatnosti obveznika PDV nema uticaj na određivanje da li se određeni promet dobara, odnosno usluga smatra prometom iz oblasti građevinarstva za svrhu određivanja poreskog dužnika za PDV.

U vezi sa navedenim, a u konkretnom slučaju, kada dva obveznika PDV zaključe ugovor nazvan ugovorom o zakupu poslovnog prostora (koji je u “sivoj fazi”), uz obavezu zakupca da, na osnovu prethodnog odobrenja zakupodavca, izvrši ulaganje u taj poslovni prostor u cilju privođenja nameni poslovnog prostora (koje podrazumeva angažovanje drugih lica za građevinske poslove), pri čemu određene troškove koji se odnose na predmetno ulaganje zakupac potražuje od zakupodavca, to faktički znači da je zakupodavac angažovao zakupca za građevinske poslove potrebne za privođenje nameni poslovnog prostora (građevinski poslovi za koje zakupac potražuje naknadu u novcu, stvarima ili uslugama). Prema tome, za promet dobara, odnosno usluga iz oblasti građevinarstva u smislu člana 10. stav 2. tačka 3) Zakona, koji obveznik PDV – izvođač radova vrši obvezniku PDV – zakupcu, poreski dužnik je obveznik PDV – zakupac, a za promet dobara, odnosno usluga iz oblasti građevinarstva u smislu člana 10. stav 2. tačka 3) Zakona, koji obveznik PDV – zakupac vrši obvezniku PDV – zakupodavcu, poreski dužnik je obveznik PDV – zakupodavac.

* * *

Saglasno odredbama člana 3. Zakona, predmet oporezivanja PDV su isporuka dobara i pružanje usluga (dalje: promet dobara i usluga) koje poreski obveznik izvrši u Republici uz naknadu, u okviru obavljanja delatnosti, kao i uvoz dobara u Republiku.

Promet usluga, u smislu ovog zakona, su svi poslovi i radnje u okviru obavljanja delatnosti koji nisu promet dobara iz člana 4. ovog zakona (član 5. stav 1. Zakona).

Prometom usluga, u smislu ovog zakona, smatra se i predaja dobara proizvedenih ili sastavljenih po nalogu naručioca, od materijala naručioca (član 5. stav 3. tačka 3) Zakona).

U skladu sa odredbom člana 10. stav 1. tačka 1) Zakona, poreski dužnik, u smislu ovog zakona, je obveznik koji vrši oporezivi promet dobara i usluga, osim kada obavezu plaćanja PDV u skladu sa ovim članom ima drugo lice.

Odredbom člana 10. stav 2. tačka 3) Zakona propisano je da je izuzetno od stava 1. tačka 1) ovog člana, poreski dužnik primalac dobara i usluga iz oblasti građevinarstva, obveznik PDV, odnosno lice iz člana 9. stav 1. ovog zakona, za promet izvršen od strane obveznika PDV.

Saglasno odredbama člana 2. stav 1. Pravilnika, dobrima i uslugama iz oblasti građevinarstva, u smislu člana 10. stav 2. tačka 3) Zakona, smatraju se dobra i usluge čiji se promet vrši u skladu sa članom 4. stav 1. i stav 3. tačka 6) i članom 5. stav 1. i stav 3. tačka 3) Zakona, u okviru obavljanja delatnosti iz sledećih grupa Klasifikacije delatnosti koje su propisane Uredbom o klasifikaciji delatnosti (“Sl. glasnik RS”, br. 54/2010), i to:

1. 41.20 Izgradnja stambenih i nestambenih zgrada;
2. 42.11 Izgradnja puteva i autoputeva;
3. 42.12 Izgradnja železničkih pruga i podzemnih železnica;
4. 42.13 Izgradnja mostova i tunela;
5. 42.21 Izgradnja cevovoda;
6. 42.22 Izgradnja električnih i telekomunikacionih vodova;
7. 42.91 Izgradnja hidrotehničkih objekata;
8. 42.99 Izgradnja ostalih nepomenutih građevina;
9. 43.11 Rušenje objekata;
10. 43.12 Priprema gradilišta;
11. 43.21 Postavljanje električnih instalacija;
12. 43.22 Postavljanje vodovodnih, kanalizacionih, grejnih i klimatizacionih sistema;
13. 43.29 Ostali instalacioni radovi u građevinarstvu;
14. 43.31 Malterisanje;
15. 43.32 Ugradnja stolarije;
16. 43.33 Postavljanje podnih i zidnih obloga;
17. 43.34 Bojenje i zastakljivanje;
18. 43.91 Krovni radovi;
19. 43.99 Ostali nepomenuti specifični građevinski radovi.

Kada obveznik poreza na dodatu vrednost (dalje: PDV) obavlja aktivnosti iz stava 1. ovog člana, nezavisno od toga da li je registrovan za obavljanje tih aktivnosti u skladu sa zakonom, po nalogu naručioca, od sopstvenog materijala, pod uslovom da se ne radi samo o dodacima ili drugim sporednim materijalima, smatra se da obveznik PDV, u skladu sa članom 4. st. 1. i 3. tačka 6) Zakona, vrši promet dobara iz oblasti građevinarstva iz člana 10. stav 2. tačka 3) Zakona (stav 2. istog člana Pravilnika).

Odredbom stava 3. istog člana Pravilnika propisano je da kada obveznik PDV obavlja aktivnosti iz stava 1. ovog člana, nezavisno od toga da li je registrovan za obavljanje tih aktivnosti u skladu sa zakonom, po nalogu naručioca, od materijala naručioca, smatra se da obveznik PDV, u skladu sa članom 5. st. 1. i 3. tačka 3) Zakona, vrši promet usluga iz oblasti građevinarstva iz člana 10. stav 2. tačka 3) Zakona.