Devizni platni promet je regulisan Zakonom o deviznom poslovanju. U članu 27. stav 2. Zakona stoji da rezidenti mogu držati devize na računu kod banke u inostranstvu pod uslovima i na način koji propiše Narodna banka Srbije.
Pomenuti uslovi propisani su u Odluci o uslovima pod kojima i načinu na koji rezidenti mogu držati devize na računu kod banke u inostranstvu.
U smislu ovog zakona rezidenti su:
- pravno lice koje je registrovano i ima sedište u Republici;
- preduzetnik – fizičko lice koje je registrovano u Republici i koje radi sticanja dobiti, u vidu zanimanja, obavlja zakonom dozvoljenu delatnost;
- ogranak stranog pravnog lica upisan u registar kod nadležnog organa u Republici;
- fizičko lice koje ima prebivalište u Republici, osim fizičkog lica koje ima boravak u inostranstvu duži od godinu dana;
- fizičko lice – strani državljanin koji na osnovu dozvole za boravak, odnosno radne vize boravi u Republici duže od godinu dana, osim diplomatsko-konzularnih predstavnika stranih zemalja i članova njihovih porodica;
- korisnici sredstava budžeta Republike Srbije, korisnici sredstava organizacija za obavezno socijalno osiguranje i korisnici sredstava budžeta lokalne vlasti, kao i drugi korisnici javnih sredstava koji su uključeni u sistem konsolidovanog računa trezora;
- diplomatsko, konzularno i drugo predstavništvo u inostranstvu koje se finansira iz budžeta Republike i domaći državljani zaposleni u tim predstavništvima, kao i članovi njihovih porodica.
U skladu sa Odlukom rezidenti koji mogu držati devize na računu kod banke u inostranstvu su sledeći:
- diplomatska, konzularna i druga predstavništva Republike Srbije u inostranstvu koja se finansiraju iz budžeta Republike Srbije – do iznosa neophodnog za finansiranje tih predstavništava navedenog u rešenju ministarstva nadležnog za spoljne poslove, odnosno drugog nadležnog organa;
- domaći državljani zaposleni u predstavništvima iz prethodne tačke – do ukupnog iznosa zarada ostvarenih od momenta upućivanja u ta predstavništva;
- lica koja se upućuju na rad u misiju Republike Srbije u inostranstvu na osnovu odluke nadležnog organa, kao i predstavnici državnog organa koji u inostranstvu borave na osnovu odluke Vlade Republike Srbije – do iznosa navedenih u tim odlukama;
- lica koja se na stručno usavršavanje u inostranstvu upućuju na osnovu rešenja – u visini troškova iz tog rešenja, kao i lica kojima se mogu prenositi sredstva plaćanja po osnovu izdržavanja porodice – do iznosa utvrđenog propisom kojim se uređuju lični i fizički prenosi sredstava plaćanja u inostranstvo i iz inostranstva;
- lica koja se iseljavaju iz Republike Srbije, uz dokaz o iseljenju – do iznosa koji je prenet, odnosno iznet iz Republike Srbije u smislu propisa iz prethodne tačke;
- strani državljani koji na osnovu dozvole za boravak, odnosno radne vize borave u Republici Srbiji duže od jedne godine;
- vlasnici nepokretnosti u inostranstvu za prodaju ove nepokretnosti – do iznosa vrednosti nepokretnosti navedene u ugovoru o kupoprodaji;
- lica koja imaju državljanstvo Republike Srbije i prebivalište u Republici Srbiji a imaju i državljanstvo druge države, zatim lica s prebivalištem u Republici Srbiji koja imaju državljanstvo samo Republike Srbije i čiji boravak u inostranstvu nije duži od godinu dana – i to na osnovu radne vize, posebne kategorije viza, boravišne dozvole ili drugog dokumenta kojim se dokazuje, odnosno omogućava ovaj boravak, kao i lica koja su ostvarila stranu penziju u zemljama s kojima nije zaključen međudržavni sporazum – radi uplate penzija.
Posle prestanka razloga zbog kojih je rezidentu omogućeno da drži devize na računu kod banke u inostranstvu rezident je dužan da u roku od narednih 30 dana unese u Republiku Srbiju preostala sredstva i ugasi taj račun.
Privredna društva i preduzetnici nisu navedeni na prethodnom spisku.
Međutim, propisani su posebni slučajevi kada je omogućeno držanje deviza na računu kod banke u inostranstvu, pod uslovom da se prethodno dobije odobrenje NBS, i to:
- za finansiranje izvođenja investicionih radova u inostranstvu;
- za dobit u lokalnoj valuti ostvarenu izvođenjem investicionih radova u inostranstvu;
- za istraživačke radove u inostranstvu (koncesije);
- za plaćanje tekućih troškova obavljanja delatnosti predstavništava ili ogranaka pravnih lica u inostranstvu;
- za polaganje garantnog depozita radi učestvovanja na licitaciji, tenderu, odnosno radi upućivanja ponude za preuzimanje akcija ako strani saugovarač to uslovljava ili propis odnosne zemlje na to;
- za korišćenje stranog finansijskog kredita koji je namenjen za plaćanja u inostranstvu;
- za plaćanje radi kupovine hartija od vrednosti u inostranstvu;
- za deponovanje i ulaganje sredstava društava za osiguranje u inostranstvu;
- za prikupljanje donacija i novčanih priloga iz inostranstva u naučne, kulturne i humanitarne svrhe;
- za naplate po sudskom rešenju u inostranstvu;
- za plaćanje troškova lečenja u inostranstvu.
Preciznije definisane prethodno navedene slučajeve možete videti u samoj Odluci.
Kako bi se dobilo odobrenje NBS podnosi se pismeni zahtev koji sadrži naziv podnosioca zahteva, njegovo sedište, adresu i telefon, delatnost, matični broj, osnov za držanje deviza u inostranstvu, iznos i rok za koje se traži ovo odobrenje, kao i naziv zemlje i strane banke u toj zemlji kod koje će se otvoriti ovaj račun. Uz navedeni zahtev prilaže se dokumentacija propisana ovom odlukom, a NBS može naknadno tražiti i dodatnu dokumentaciju.
Kad rezident ispuni uslove propisane Odlukom Narodna banka Srbije donosi rešenje kojim tom rezidentu odobrava držanje deviza na računu kod banke u inostranstvu. Rešenje važi godinu dana, a izuzetno se izdaje i na duži period.
Rezident kome je NBS odobrila držanje deviza na računu kod banke u inostranstvu dužan je da NBS izveštava o stanju sredstava na tom računu.
Autor: AKTIVA sistem
Povezani tekstovi:
