Od 1. aprila 2017. godine nadležni carinski organ ne obračunava PDV po osnovu privremenog uvoza zakupljenih pokretnih stvari, već obavezu obračunavanja PDV ima zakupac kao poreski dužnik.
Od 1. aprila 2017. godine primenjuju se nova pravila o utvrđivanju mesta prometa usluga u smislu Zakona o porezu na dodatu vrednost (“Sl. glasnik RS”, br. 84/2004, 86/2004 – ispr., 61/2005, 61/2007, 93/2012, 108/2013, 6/2014 – usklađeni din. izn., 68/2014 – dr. zakon, 142/2014, 5/2015 – usklađeni din. izn., 83/2015, 5/2016 – usklađeni din. izn., 108/2016 i 7/2017 – usklađeni din. izn. – dalje: Zakon). Nova pravila dele se u dve grupe: pravila za određivanje mesta prometa usluge kada se usluga vrši poreskom obvezniku i pravila kada se usluga vrši licu koje nije poreski obveznik. Novim pravilima je uređen pojam poreskog obveznika samo za potrebe primene pravila o utvrđivanju mesta prometa usluga.
Opšta pravila za određivanje mesta prometa usluga uređena su odredbama člana 12. st. 4. i 5. Zakona. Navedenim pravilima propisano je da:
– ako se promet usluga vrši poreskom obvezniku, mestom prometa usluga smatra se mesto u kojem primalac usluga ima sedište ili stalnu poslovnu jedinicu ako se promet usluga vrši stalnoj poslovnoj jedinici koja se ne nalazi u mestu u kojem primalac usluga ima sedište, odnosno mesto u kojem primalac usluga ima prebivalište ili boravište;
– ako se promet usluga vrši licu koje nije poreski obveznik, mestom prometa usluga smatra se mesto u kojem pružalac usluga ima sedište ili stalnu poslovnu jedinicu ako se promet usluga vrši iz stalne poslovne jedinice koja se ne nalazi u mestu u kojem pružalac usluga ima sedište, odnosno mesto u kojem pružalac usluga ima prebivalište ili boravište.
Međutim, od opštih pravila za određivanje mesta prometa pojedinih vrsta usluga propisani su određeni izuzeci, kako kada se usluge pružaju poreskim obveznicima, tako i kada se usluga pruža licu koje nije poreski obveznik. Jedan od izuzetaka od opšteg pravila jesu i usluge iznajmljivanja prevoznih sredstava. Predmetne usluge oporezuju se prema mestu gde se prevozno sredstvo stvarno stavlja na korišćenje primaocu usluga ili prema mestu sedišta, odnosno prebivališta primaoca usluge, u zavisnosti od toga da li se radi o iznajmljivanju prevoznih sredstava na kraći ili na duži vremenski period, odnosno da li se radi o iznajmljivanju prevoznih sredstava ili drugih pokretnih stvari.
Iako prema različitim odredbama člana 12. Zakona, mesto prometa usluga iznajmljivanja prevoznih sredstava, kao i mesto prometa usluga iznajmljivanja pokretnih dobara koja se ne smatraju prevoznim sredstvima, određuje se na isti način bez obzira da li se promet vrši poreskom obvezniku ili licu koje nije poreski obveznik.
Šta se sve smatra prevoznim sredstvom uređeno je Pravilnikom o utvrđivanju prevoznih sredstava za svrhu određivanja mesta prometa usluga iznajmljivanja tih sredstava, u smislu Zakona o porezu na dodatu vrednost (“Sl. glasnik RS”, br. 21/2017 – dalje: Pravilnik). Pravilnik se primenjuje od 1. aprila 2017. godine.
Za promet usluga koji se smatra izvršenim na teritoriji Republike Srbije, a koji domaćem licu vrši strano lice koje u Republici Srbiji nije odredilo PDV punomoćnika niti se evidentiralo kao obveznik PDV, PDV obračunava primalac usluge (kod usluga zakupa pokretnih stvari to je zakupac), kao poreski dužnik iz člana 10. stav 1. tačka 3) Zakona.
Naime, iako se i zaključno sa 31.03.2017. godine mestom prometa usluga iznajmljivanja pokretnih stvari (osim motornih vozila na osnovu rent a car ugovora) smatrala Republika Srbija (u skladu sa starim članom 12. stav 3. tačka 4) podtačka (1) Zakona), primalac usluge se nije smatrao poreskim dužnikom za taj promet već je nadležni carinski organ obračunavao PDV u skladu sa carinskim propisima. Nadležni carinski organ je u ovim slučajevima zakupcu (kao primaocu usluge) naplaćivao iznos od 3% iznosa PDV koji bi bio obračunat na uvoz pokretne stvari (prevoznih sredstava, mašina i druge opreme), da je ta pokretna stvar stavljena u slobodan promet u momentu privremenog uvoza. Ovakav način obračunavanja PDV za predmetne usluge primenjivao se još od 2005. godine, ali nije proizlazio iz Zakona već iz mišljenja Ministarstva finansija. U nastavku su dati izvodi iz dva mišljenja Ministarstva finansija koja su data na ovu temu:
Iz Mišljenja Ministarstva finansija, br. 413-00-2233/2005-04 od 17.11.2005. godine
“…kada se na osnovu ugovora o lizingu kojim nije predviđen otkup predmeta lizinga iznajmljuju pokretne stvari (prevozna sredstva, mašine i druga oprema), prilikom privremenog uvoza ovih dobara nadležni carinski organ obračunava i naplaćuje PDV, a poreska osnovica utvrđuje se prema carinskim propisima. Korisnik predmeta lizinga – obveznik PDV ima pravo na odbitak plaćenog PDV u skladu sa Zakonom.”
Iz Mišljenja Ministarstva finansija, br. 413-00-899/2010-04 od 20.4.2010. godine
“…kada se na osnovu ugovora o lizingu kojim nije predviđen otkup predmeta lizinga, kod kojeg je davalac lizinga lice iz inostranstva a primalac lizinga lice sa teritorije Republike Srbije, iznajmljuju pokretne stvari (npr. mašine, oprema, prevozna sredstva), prilikom privremenog uvoza ovih dobara nadležni carinski organ obračunava i naplaćuje PDV, a osnovica za obračun PDV utvrđuje se prema carinskim propisima.
Prema tome, u slučaju kada je pre početka primene Zakona, tj. zaključno sa 31. decembrom 2004. godine, izvršen privremeni uvoz mašine na osnovu ugovora o lizingu kojim nije predviđen otkup predmeta lizinga, kod kojeg je davalac lizinga lice iz inostranstva a primalac lizinga lice sa teritorije Republike Srbije, počev od 1. januara 2005. godine PDV obračunava i naplaćuje nadležni carinski organ, pri čemu se osnovica za obračun PDV utvrđuje u skladu sa carinskim propisima. Napominjemo, ako nakon isteka perioda na koji je zaključen ovaj ugovor ne dođe do vraćanja predmeta lizinga u inostranstvo, već se izvrši konačni uvoz predmeta lizinga (stavljanje u slobodan promet), na uvoz predmetnog dobra PDV se obračunava i plaća. Obračunavanje PDV vrši nadležni carinski organ a osnovica za obračun PDV utvrđuje se u skladu sa odredbama člana 19. Zakona.”
Ministarstvo finansija je, na osnovu izmena Zakona koje se odnose na određivanje mesta prometa usluga (koje se primenjuju od 1. aprila 2017. godine), dalo objašnjenje prema kojem se od 1. aprila 2017. godine PDV na usluge iznajmljivanja prevoznih sredstava i drugih pokretnih stvari od stranih lica, a koje se privremeno uvoze u Republiku Srbiju, PDV obračunava u skladu sa Zakonom.
To znači da će za promet usluga iznajmljivanja pokretnih stvari čijim mestom prometa se smatra Republika Srbija, obavezu obračunavanja PDV imati primalac usluge (zakupac pokretne stvari) kao poreski dužnik iz člana 10. stav 1. tačka 3) Zakona i u slučaju kada se predmetne pokretne stvari privremeno uvoze u Republiku Srbiju.
Važno je istaći da će se novi način obračunavanja PDV odnositi kako na slučaj budućeg privremenog uvoza pokretnih stvari po ovom osnovu, tako i na slučaj zakupa pokretnih stvari koje su već privremeno uvezene, a zakup još uvek traje.
Iz Objašnjenja Ministarstva finansija, br. 011-00-240/2017-04 od 24.3.2017. godine
“Po osnovu postupaka privremenog uvoza prevoznih sredstava ili drugih pokretnih stvari odobrenih od 1. aprila 2017. godine, odnosno pre 1. aprila 2017. godine, na osnovu ugovora čiji su predmet usluge iznajmljivanja tih dobara, a za koje je mesto prometa, u skladu sa članom 12. Zakona, u Republici Srbiji, nadležni carinski organ, počev od 1. aprila 2017. godine, ne obračunava i ne naplaćuje PDV, već PDV obračunava i plaća poreski dužnik u skladu sa Zakonom. Naime, ako promet navedenih usluga vrši obveznik PDV (domaći ili strani), poreski dužnik za taj promet je obveznik PDV – pružalac usluga u skladu sa članom 10. stav 1. tačka 1) Zakona, a ako promet usluga vrši strano lice, poreski dužnik je primalac usluga u skladu sa članom 10. stav 1. tačka 3) Zakona.”
Prema članu 40. stav 1. tačka 4) Zakona o porezu na dobit pravnih lica (“Sl. glasnik RS”, br. 25/2001, 80/2002, 80/2002 – dr. zakon, 43/2003, 84/2004, 18/2010, 101/2011, 119/2012, 47/2013, 108/2013, 68/2014 – dr. zakon, 142/2014, 91/2015 – autentično tumačenje i 112/2015), ukoliko međunarodnim ugovorom o izbegavanju dvostrukog oporezivanja nije drukčije uređeno, porez na dobit po odbitku po stopi od 20% obračunava se i plaća na prihode koje ostvari nerezidentno pravno lice od rezidentnog pravnog lica po osnovu naknada od zakupa i podzakupa nepokretnosti i pokretnih stvari na teritoriji Republike.
Važno je istaći da se iznos obračunatog poreza po odbitku uračunava u osnovicu za obračun PDV. To znači da kada primalac usluge davanja u zakup pokretnih stvari koje su privremeno uvezene u Republiku Srbiju obračunava PDV na promet te usluge kao poreski dužnik iz člana 10. stav 1. tačka 3) Zakona, u osnovicu za obračun PDV treba da uračuna i iznos obračunatog poreza po odbitku, bez obzira da li je porez po odbitku obračunat po stopi od 20% ili po stopi koja je predviđena ugovorom o izbegavanju dvostrukog oporezivanja.
Primer:
Obveznik PDV u januaru 2017. godine je, po osnovu ugovora o zakupu zaključenog sa stranim licem sa sedištem u Nemačkoj, privremeno uvezao mašinu. Mestom prometa usluge iznajmljivanja ove mašine smatra se Republika Srbija (prema odredbi stava 3. tačka 4) podtačka (1) starog člana 12. Zakona, kao i prema odredbi stava 4. novog člana 12. Zakona).
Pretpostavimo da je mesečna zakupnina 1.000 evra bez poreza po odbitku. Osnovica PDV na koju bi bio obračunat PDV da je mašina stavljena u slobodan promet iznosi 30.000 evra.
Zaključno sa 31.03.2017. godine zakupac predmetne mašine nije kao poreski dužnik obračunavao PDV za promet ove usluge, već je PDV obračunavao nadležni carinski organ. S obzirom da bi osnovica na koju bi bio obračunat PDV da je mašina stavljena u slobodan promet iznosi 30.000 evra, iznos obračunatog PDV kod uvoza predmetne mašine bio bi 6.000 evra, što znači da je carinski organ obračunavao i naplaćivao PDV za predmetnu uslugu u iznosu od 180 evra (u dinarskoj protivvrednosti) mesečno (3% od 6.000 evra).
Od 1. aprila 2017. godine nadležni carinski organ više ne obračunava PDV po osnovu privremenog uvoza predmetne mašine, već PDV kao poreski dužnik iz člana 10. stav 1. tačka 3) Zakona obračunava primalac usluge (zakupac mašine). Pretpostavimo da zakupac mašine poseduje potvrdu o rezidentnosti nerezidentnog pravnog lica – zakupodavca (da je rezident Nemačke) i ugovor o zakupu kao dokaz da je zakupodavac stvarni vlasnik prihoda, što znači da u skladu sa ugovorom o izbegavanju dvostrukog oporezivanja koji je na snazi između Republike Srbije i Nemačke obračunava porez po odbitku po stopi od 10% (naknada za zakup pokretnih stvari tretira se kao autorska naknada u smislu ugovora). Po osnovu zakupnine za april 2017. godine ovaj obveznik vrši sledeći obračun poreza po odbitku i PDV:
Porez po odbitku:
1000 x 1,111111 x 10% = 1111,11 x 10% = 111,11 evra
PDV:
Osnovica za obračun PDV je iznos naknade sa uračunatim porezom po odbitku, a to je 1.111,11 evra u dinarskoj protiv vrednosti.
Pretpostavimo da je kurs na poslednji dan perioda za koji se obračunava zakupnina, tj. na dan 30. aprila 2017. godine 124,00 dinara za jedan evro.
Interno obračunati PDV = 1111,11 x 124 x 20% = 27555,60 dinara
Obveznik PDV u poreskoj prijavi PDV za april 2017. godine u polju 103 iskazuje iznos PDV od 27.556,00 dinara, a pod pretpostavkom da ima pravo na odbitak tako obračunatog PDV, isti iznos iskazuje i u polju 108 poreske prijave PDV. U polju 008 iskazuje iznos 137.778,00 dinara (osnovicu za obračun PDV).
Autor: Olica Pješčić
Izvor: paragraf.rs | april 2017.
POVEZANE VESTI:
Izaberite poslovnu jedinicu koju želite da kontaktirate:
