(Mišljenje Ministarstva finansija iz Biltena MF, br. 011-00-281/2018-04 od 31.5.2018. god.)
Obaveza obračunavanja i plaćanja poreza po osnovu zarade i podnošenje poreske prijave u slučaju kada strano fizičko lice kao upućeni radnik po osnovu obavljanja rada na teritoriji Republike Srbije ostvaruje zaradu od inostranog poslodavca
Prema navodima, rezidentno pravno lice (Društvo) zaključilo je 1. januara 2012. godine Ugovor o poslovno-tehničkoj saradnji (Ugovor) sa povezanim nerezidentnim pravnim licem koje ima sedište u Švajcarskoj (Švajcarska kompanija). Na osnovu Ugovora Švajcarska kompanija uputila je svog zaposlenog, na period od tri godine (ali je lice iz određenih razloga ostalo u Republici Srbiji oko 22 meseca), u Društvo, a u cilju pružanja podrške i prenosa svog poslovnog znanja rezidentnom pravnom licu, tako da to lice bude angažovano na rukovodećoj poziciji u Društvu za vreme trajanja Ugovora. Ukazuje se da nerezidentno fizičko lice − upućeni radnik ne zasniva radni odnos sa Društvom, već ostaje u radnom odnosu kod svog poslodavca (Švajcarska kompanija). S obzirom da je Švajcarska kompanija uputila svog zaposlenog, po osnovu ugovora, da pruži uslugu prenosa poslovnog znanja Društvu, Švajcarska kompanija je za tu uslugu naplaćivala naknadu koju je odredila visinom isplaćene zarade svog zaposlenog (utvrđene u bruto iznosu) uvećane za proviziju (maržu) u iznosu od 5%, izdavanjem računa. Dalje, navodi se da je Društvo tako ispostavljene račune plaćalo u skladu sa ugovorenom valutom plaćanja. Takođe, ukazuje se da je Društvo imalo obavezu da za upućenog radnika obezbedi smeštaj (do određenog iznosa, uvećanog za troškove struje, vode i grejanja), službeni automobil koji je koristio neograničeno i povratne avio karte od mesta rada do Švajcarske.
Saglasno odredbama čl. 7. i 8. Zakona o porezu na dohodak građana („Sl. glasnik RS“, br. 24/01, 80/02, 80/02−dr. zakon, 135/04, 62/06, 65/06−ispravka, 31/09, 44/09, 18/10, 50/11, 91/11−US, 93/12, 114/12−US, 47/13, 48/13−ispravka, 108/13, 57/14, 68/14−dr. zakon, 112/15 i 113/17, u daljem tekstu: Zakon) obveznik poreza na dohodak građana je fizičko lice − rezident Republike Srbije za dohodak ostvaren na teritoriji Republike i u drugoj državi, kao i nerezident Republike za dohodak ostvaren na teritoriji Republike.
Prema odredbama člana 107. st. 1. i 2. Zakona o porezu na dohodak građana („Sl. glasnik RS“, br. 24/01, 80/02, 80/02−dr. zakon, 135/04, 62/06, 65/06−ispravka, 31/09, 44/09, 18/10, 50/11, 91/11−US, 93/12 i 114/12−US), koja je bila na snazi do 31. maja 2013. godine i uređivala je samooporezivanje fizičkih lica, bilo je propisano da obveznik koji ostvaruje zarade u ili iz druge države, kod diplomatskog ili konzularnog predstavništva strane države, odnosno međunarodne organizacije ili kod predstavnika i službenika takvog predstavništva, odnosno organizacije, dužan je da sam obračuna i uplati porez po odbitku po odredbama tog zakona, ako porez ne obračuna i ne uplati drugi isplatilac, kao i ako prihod ostvari od lica koje nije obveznik obračunavanja i plaćanja poreza po odbitku.
Odredbom člana 100a stav 2. Zakona, kojom se uređuje samooporezivanje fizičkih lica, propisano je da ako isplatilac prihoda nema obavezu da obračuna i plati porez po odbitku, obavezu utvrđivanja i plaćanja poreza samooporezivanjem ima obveznik koji ostvaruje zarade i druge prihode u ili iz druge države, kod diplomatskog ili konzularnog predstavništva strane države, odnosno međunarodne organizacije ili kod predstavnika i službenika takvog predstavništva, odnosno organizacije, kao i u drugom slučaju kada isplatilac prihoda nema obavezu da obračuna i plati porez po odbitku.
Imajući u vidu navedene zakonske odredbe, kao i navode iz predmetnog zahteva, u slučaju kada je fizičko lice upućeno na rad u Republiku Srbiju radi obavljanja poslova na teritoriji Republike Srbije za potrebe Društva − domaće pravno lice (s tim da sa Društvom ne zasniva radni odnos niti Društvo isplaćuje zaradu upućenom radniku), ostane u radnom odnosu kod inostranog poslodavca (Švajcarska kompanija) koji isplaćuje zaradu tom licu, a saglasno Ugovoru (o poslovno-tehničkoj saradnji) Švajcarska kompanija naknadu za pružene usluge, kako se navodi, prenosa poslovnog znanja, fakturiše Društvu i naplaćuje u visini isplaćene zarade uvećane za proviziju od 5%, to fizičko lice dužno je da samo obračuna i uplati porez po osnovu zarade koju ostvaruje od svog poslodavca (strano pravno lice), osim u slučaju kada je ugovorom o izbegavanju dvostrukog oporezivanja drukčije uređeno (tj. ukoliko Republika Srbija nema pravo oporezivanja) i da nadležnom poreskom organu podnese poresku prijavu o obračunatom i plaćenom porezu.
Poreska prijava podnosi se na Obrascu PP OPO − Poreska prijava o obračunatom i plaćenom porezu samooporezivanjem i pripadajućim doprinosima na zaradu/drugu vrstu prihoda od strane fizičkog lica kao poreskog obveznika za prihod primljen ___ 20__. godine, koji je propisan Pravilnikom o obrascu poreske prijave o obračunatom i plaćenom porezu samooporezivanjem i pripadajućim doprinosima od strane fizičkog lica kao poreskog obveznika („Sl. glasnik RS“, br. 15/16 i 20/18), odnosno do 1. januara 2014. godine podnosila se na Obrascu PP OPO − Poreska prijava o obračunatom i plaćenom porezu po odbitku i pripadajućim doprinosima na zaradu/drugu vrstu prihoda od strane fizičkog lica kao poreskog obveznika, koji je bio propisan Pravilnikom o obrascu poreske prijave o obračunatom i plaćenom porezu po odbitku i pripadajućim doprinosima od strane fizičkog lica kao poreskog obveznika („Sl. glasnik RS“, br. 11/05).
Napominjemo da primanje koje ostvari upućeni radnik − nerezidentno fizičko lice od Društva po osnovu naknade troškova (konkretno, Društvo je obavezno da obezbedi smeštaj − do određenog iznosa uvećanog za troškove struje, vode i grejanja; neograničeno korišćenje službenog automobila i povratne avio karte od mesta rada do Švajcarske) predstavlja drugi prihod fizičkog lica i podleže oporezivanju porezom na dohodak građana po odredbama čl. 85. i 86. Zakona, na koje Društvo kao isplatilac prihoda ima obavezu da utvrdi i plati porez po odbitku.
