Usvojene izmene zakona kojima se reguliše oporezivanje frilensera

Na upravo održanoj sednici Narodne skupštine (28. aprila) usvojene su izmene i dopune Zakona o porezu na dohodak građana i Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje (predlozi ovih zakona koje je utvrdila Vlada izmenjeni su odgovarajućim amandmanima), na osnovu kojih se u značajnoj meri menja način utvrđivanja poreske obaveze po osnovu prihoda od ugovorene naknade od autorskih i srodnih prava i naknade za izvršeni rad tzv. frilensera.

Zakoni će biti objavljeni u narednom broju Službenog glasnika RS, a stupaju na snagu osmog dana od dana objavljivanja.

Podsećamo, reč je o prihodima fizičkih lica za koje je propisan princip samooporezivanja, koji podrazumeva obavezu fizičkih lica da samostalno obračunaju javne prihode, podnesu poresku prijavu na propisanom Obrascu PP OPO i plate utvrđenu obavezu za porez i doprinose.

Usvajanjem izmena praktično je privremeno obustavljeno utvrđivanje poreske obaveze samooporezivanjem za fizička lica koja ostvaruju prihode po osnovu prihoda od ugovorene naknade od autorskih i srodnih prava i naknade za izvršeni rad.

Naime, obaveze za porez i doprinose po osnovu navedenih vrsta prihoda fizičkih lica utvrđuju se primenom dve grupe novih pravila u zavisnosti od perioda u kojem su ostvareni oporezivi prihodi.

Za prihode tzv. frilensera koji su ostvareni u periodu:

• počev od 1. januara 2015. godine zaključno 31. decembra 2021. godine – poreska obaveza utvrđuje se pod određenim uslovima, rešenjem poreskog organa u skladu sa izmenjenim, za ove svrhe posebno propisanim pravilima;
• počev od 1. januara 2022. godine – poreska obaveza utvrđivaće se (ponovo) samooporezivanjem, na potpuno drugačiji način, nego što je to sada slučaj.

1. Poreski tretman prihoda ostvarenih u periodu od 1. januara 2015. do kraja 2021. godine

Prva grupa pravila, na osnovu kojih se poreska obaveza utvrđuje i plaća po rešenju poreskog organa za prihode ostvarene zaključno 31. decembra 2021. godine, podrazumeva sledeće:

• ne plaća se porez na navedene prihode ostvarene u kalendarskoj godini u visini do 384.000 dinara godišnje;
• normirani troškovi za prihode na koje se plaća porez na dohodak građana, priznaju se u visini od 50% ostvarenih prihoda;
• poreska obaveza utvrđena rešenjem poreskog organa plaća se u 120 jednakih mesečnih iznosa, s tim da prvi iznos dospeva za plaćanje 15. u mesecu koji sledi mesecu koji je naredni u odnosu na mesec u kome je doneto rešenje poreskog organa.

Način evidentiranja i obaveštavanja nadležnog poreskog organa biće uređeni podzakonskim aktom, za koji je propisano da će biti donet u roku od 120 dana od dana stupanja na snagu zakona.

Usvajanjem ovih izmena, nesavesni obveznici koji u posmatranom periodu pre stupanja na snagu novih pravila nisu izmirili poreske obaveze samooporezivanjem u skladu sa zakonom, praktično će biti oslobođeni prekršajne odgovornosti, kao i obaveze plaćanja kamate za neblagovremeno plaćanje javnih prihoda, dok će poresku obavezu platiti u značajno manjem iznosu nego što bi bio slučaj da su postupali u skladu sa zakonom ili je uopšte neće imati – što zavisi od visine ostvarenog prihoda.

2. Poreski tretman prihoda koji će biti ostvareni od 1. januara 2022. godine

Kada je reč o drugoj grupi pravila koja će se primenjivati od 1. januara 2022. godine – pod pretpostavkom da u međuvremenu ne bude dodatnih izmena – poreska obaveza utvrđivaće se (ponovo) samooporezivanjem, tako što će se fizičkim licima prilikom utvrđivanja poreske obaveze po osnovu prihoda od autorskih i srodnih prava i ugovorenih naknada za izvršeni rad:

• priznavati normirani troškovi u nominalnom iznosu od 54.900 dinara po kvartalu, umesto dosadašnjih normiranih troškova koji su utvrđeni u procentualnom iznosu za prihode od autorskih i srodnih prava u visini od 20%, 34%, 43% i 50% u zavisnosti od vrste prihoda;
• poreska prijava na Obrascu PP OPO podnosiće se u roku od 30 dana od isteka kvartala u kome su ti prihodi ostvareni.

Nova pravila ne odnose se na ostale vrste prihoda (poput prihoda od dividendi, izdavanja sopstvenih nepokretnosti fizičkim licima, zarada i dr.) ostvarenim od isplatilaca koji nemaju obavezu plaćanja poreza po odbitku. Za ove vrste prihoda fizičkih lica poreska obaveza utvrđuje se samooporezivanjem uz podnošenje poreske prijave na Obrascu PP-OPO u skladu sa neizmenjenim pravilima koja su i sada u primeni.

Izvor: Poreska kancelarija Tatić