(Mišljenje Ministarstva finansija iz Biltena MF, br. 011-00-1092/2017-04 od 12.12.2017. god.)
Saglasno članu 32. stav 1. Zakona o porezu na dobit pravnih lica („Sl. glasnik RS“, br. 25/01 … i 112/15, u daljem tekstu: Zakon), gubici utvrđeni u poreskom bilansu, izuzev kapitalnih dobitaka i gubitaka koji su utvrđeni u skladu sa ovim zakonom, mogu se preneti na račun dobiti utvrđene u poreskom bilansu iz budućih obračunskih perioda, ali ne duže od pet godina.Odredbom člana 33. stav 1. Zakona propisano je da korišćenje poreske pogodnosti u skladu sa članom 32. ovog zakona ne prestaje u slučaju statusnih promena ili promena pravne forme privrednih društava.
Prema odredbama člana 38. st. 1. i 2. Zakona, poreski period za koji se obračunava porez na dobit je poslovna godina, pri čemu je poslovna godina kalendarska godina, osim u slučaju prestanka ili otpočinjanja obavljanja delatnosti u toku godine, uključujući, između ostalog, i statusne promene.
Shodno odredbama člana 63. st. 1. i 2. Zakona, poreski obveznik je dužan da nadležnom poreskom organu podnese poresku prijavu u kojoj je obračunat porez, za period za koji se utvrđuje porez, a uz poresku prijavu obveznik je dužan da podnese i poreski bilans.
U slučaju statusne promene koja ima za posledicu prestanak društva, poreska prijava, shodno članu 63. stav 6. Zakona, podnosi se u roku od 60 dana od dana statusne promene.
Prema odredbama Zakona o privrednim društvima („Sl. glasnik RS“, br. 36/11 … i 5/15), statusnom promenom se društvo (društvo prenosilac) reorganizuje tako što na drugo društvo (društvo sticalac) prenosi imovinu i obaveze, dok njegovi članovi u tom društvu stiču udele, odnosno akcije.
Prema odredbi člana 485. Zakona o privrednim društvima, statusne promene su: pripajanje; spajanje; podela; izdvajanje.
Jedno ili više društava može se pripojiti drugom društvu prenošenjem na to društvo celokupne imovine i obaveza, čime društvo koje se pripaja prestaje da postoji bez sprovođenja postupka likvidacije (član 486. Zakona o privrednim društvima).
U smislu člana 505. Zakona o privrednim društvima, pravne posledice statusne promene nastaju danom registracije statusne promene u skladu sa zakonom o registraciji, pri čemu, ako se statusnom promenom društvo prenosilac gasi, dozvole, koncesije, druge povlastice i oslobođenja data ili priznata društvu prenosiocu prelaze na društvo sticaoca.
U konkretnom slučaju, obveznik je na dan 1. decembra 2017. godine izvršio upis statusne promene (pripajanje) kojom je društvo prenosilac prenelo celokupnu imovinu i obaveze obvezniku, kao društvu sticaocu, pri čemu je društvo prenosilac prestalo da postoji bez sprovođenja postupka likvidacije.
S obzirom da je, u konkretnom slučaju, društvo prenosilac dužno da podnese poreski bilans i poresku prijavu za poreski period 1. januar − 30. novembar 2017. godine, postavlja se pitanje da li društvo sticalac, koje podnosi poreski bilans i poresku prijavu za poreski period 1. januar − 31. decembar 2017. godine, ima pravo da dobit utvrđenu u poreskom bilansu (koji podnosi za navedeni poreski period) umanji za iznos gubitka koji je društvo prenosilac iskazalo u poreskom bilansu za period 1. januar − 30. novembar 2017. godine.
Imajući u vidu navedene zakonske odredbe, u slučaju kada društvo prenosilac (koje prestaje da postoji usled statusne promene) u poreskom bilansu sačinjenom za period 1. januar – 30. novembar 2017. godine utvrdi gubitak, pravo na korišćenje poreske pogodnosti (iz člana 32. Zakona) prelazi na društvo sticaoca. S tim u vezi, ukoliko društvo sticalac utvrdi dobit u poreskom bilansu koji se podnosi za period 1. januar − 31. decembar 2017. godine, mišljenja smo da se tako utvrđena dobit može umanjiti za iznos gubitka (iz poreskog bilansa društva prenosioca), u skladu sa čl. 32 i 33. Zakona.
