Poreski tretman iskazanog rashoda po osnovu kala, rastura, loma i kvara

Na rashod (kalo, rastur, kvar i lom) nastao u konkretnom poreskom periodu, PDV se ne obračunava i ne plaća do količine utvrđene u skladu sa Normativom rashoda, odnosno normativom obveznika, dok se na iznos rashoda iznad količine utvrđene u skladu sa Normativom rashoda, odnosno normativom obveznika, PDV obračunava i plaća u skladu sa Zakonom.

(Mišljenje Ministarstva finansija, br. 430-00-00482/2016-04 od 2.12.2016. god.)

1. Sa aspekta Zakona o porezu na dodatu vrednost

“Odredbom člana 3. Zakona o porezu na dodatu vrednost („Sl.glasnik RS“, br. 84/04, 86/04−ispravka, 61/05, 61/07, 93/12, 108/13, 68/14−dr. zakon, 142/14 i 83/15, u daljem tekstu: Zakon) propisano je da su predmet oporezivanja PDV isporuka dobara i pružanje usluga koje poreski obveznik izvrši u Republici uz naknadu, u okviru obavljanja delatnosti, kao i uvoz dobara u Republiku.
Promet dobara, u smislu odredbe člana 4. stav 1. Zakona, je prenos prava raspolaganja na telesnim stvarima (u daljem tekstu: dobra) licu koje tim dobrima može raspolagati kao vlasnik, ako ovim zakonom nije drukčije određeno.
Sa prometom dobara uz naknadu izjednačava se iskazani rashod (kalo, rastur, kvar i lom) iznad količine utvrđene aktom koji donosi Vlada Republike Srbije (član 4. stav 4. tačka 3) Zakona).
Prema odredbi člana 2. Uredbe o količina rashoda (kalo, rastur, kvar i lom) na koji se ne plaća porez na dodatu vrednost („Sl. glasnik RS“, br. 124/04, u daljem tekstu: Uredba), rashodom se smatraju gubici koji nastaju pri manipulaciji dobrima, kao posledica prirodnih uticaja, tehnološkog procesa ili kao posledica preduzimanja neophodnih radnji u postupku proizvodnje i prometa dobara.
Odredbom člana 3. stav 1. Uredbe predviđeno je da obveznik poreza na dodatu vrednost (u daljem tekstu: obveznik) utvrđuje rashod neposredno pošto je određeni rashod nastao, ili redovnim ili vanrednim popisom robe u skladištu, stovarištu, magacinu, prodavnici ili drugom sličnom objektu.
Utvrđivanje rashoda vrši ovlašćeno lice ili popisna komisija obveznika, a o izvršenom popisu obavezno se sastavljaju zapisnik i popisna lista (stav 2. istog člana Uredbe).
Prema odredbama člana 4. st. 1. i 2. Uredbe, porez na dodatu vrednost ne plaća se na rashod iz čl. 2. i 3. ove uredbe do količine utvrđene prema Normativu za utvrđivanje rashoda na koji se ne plaća porez na dodatu vrednost (u daljem tekstu: Normativ rashoda), koji je odštampan uz ovu uredbu i čini njen sastavni deo, a za dobra koja nisu obuhvaćena Normativom rashoda, količina rashoda se utvrđuje prema normativu obveznika, ako nadležni poreski organ ne utvrdi drugu količinu.
Normativ rashoda iz stava 1. ovog člana izražava se u procentu od količine robe koja je u određenom poreskom periodu nabavljena, prerađena, proizvedena ili prodata (član 4. stav 3. Uredbe).
U skladu sa navedenim zakonskim i podzakonskim odredbama, na rashod (kalo, rastur, kvar i lom) nastao u konkretnom poreskom periodu, PDV se ne obračunava i ne plaća do količine utvrđene u skladu sa Normativom rashoda, odnosno normativom obveznika, dok se na iznos rashoda iznad količine utvrđene u skladu sa Normativom rashoda, odnosno normativom obveznika, PDV obračunava i plaća u skladu sa Zakonom.
Ovlašćeno lice ili popisna komisija obveznika utvrđuje rashod dobara za koji ne postoji obaveza obračunavanja i plaćanja PDV, za određeni poreski period, primenom procenta predviđenog Normativom rashoda, odnosno normativom obveznika, na količinu dobara koja je u tom poreskom periodu nabavljena, prerađena, proizvedena ili prodata, nezavisno od toga da li je rashod dobara utvrđen neposredno pošto je rashod nastao, odnosno redovnim ili vanrednim popisom robe u skladištu, stovarištu, magacinu, prodavnici ili drugom sličnom objektu, a o izvršenom popisu obavezno se sastavljaju zapisnik i popisna lista.”

2. Sa aspekta Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji

“U postupku kontrole Poreska uprava utvrđuje činjenično stanje, pri čemu je dužna da posvećuje jednaku pažnju činjenicama koje idu u prilog i na štetu poreskom obvezniku, imajući u vidu odredbu člana 4. stav 3. Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji („Sl. glasnik RS“, br. 80/02, 84/02−ispravka, 23/03−ispravka, 70/03, 55/04, 61/05, 85/05−dr. zakon, 62/06−dr. zakon, 61/07, 20/09, 72/09−dr. zakon, 53/10, 101/11, 2/12−ispravka, 93/12, 47/13, 108/13, 68/14, 105/14, 91/15−autentično tumačenje, 112/15 i 15/16).”