Poreski kredit po osnovu ulaganja u startape

Obveznik koji izvrši ulaganje u kapital novoosnovanog privrednog društva koje obavlja inovacionu delatnost (startap), može ostvariti pravo na poreski kredit u visini od 30% izvršenog ulaganja (član 50j ZPDPL). Dakle, u tom iznosu investitor može umanjiti svoju poresku obavezu.

Inovaciona delatnost podrazumeva razvojne aktivnosti koje se preduzimaju radi stvaranja novih proizvoda, tehnologija, procesa i usluga ili značajne izmene postojećih, a u skladu sa potrebama tržišta.

U ulozi investitora ne može biti novoosnovano privredno društvo koje obavlja inovacionu delatnost. Dakle, poreski kredit ne ostvaruje startap već investitior koji se ne može smatrati startapom.

Cilj ovog poreskog podsticaja jeste da stimuliše vlasnike kapitala da investiraju u startap, s ozbirom na to da je jedan od glavnih karakteristika startapa upravo nedostatak kapitala.

Da bi investitor ostvario pravo na poreski kredit mora da ispuni sledeće uslove:

• pre ulaganja, samostalno ili zajedno sa svim povezanim licima nije posedovao više od 25% akcija ili udela, odnosno glasova u organima upravljanja startapa u čiji kapital ulaže;
• u potpunosti je uplatio novčani ulog kojim se povećava kapital startapa (poreski kredit se ne ostvaruje po osnovu osnivačkog uloga, već po osnovu uloga kojim se povećava kapital već osnovanog startapa);
• investitor nije smanjivao svoje ulaganje (nije povlačio niti poništavao udele) neprekidno u periodu od tri godine od poslednjeg dana poreskog perioda u kom je izvršeno ulaganje i može da koristi poreski kredit u prvom narednom poreskom periodu koji sledi periodu u kome je ispunjen navedeni uslov.

Neiskorišćeni deo poreskog kredita može se preneti na račun poreza na dobit iz budućih obračunskih perioda, ali ne duže od pet godina. Dakle, ukoliko se poreski kredit koristi za 2023. godinu, poslednji poreski period u kojem se može iskoristiti neiskorišćeni poreski kredit iz 2023. godine je 2028. godina.

Kao što je već rečeno na početku, poreski kredit se ostvaruje u visini od 30% izvršenog ulaganja. Međutim, postoje ograničenja.

Najviši iznos poreskog kredita koji se može priznati pojedinačnom poreskom obvezniku po osnovu ulaganja u kapital jednog startapa iznosi 100.000.000 dinara.

Najviši iznos poreskog kredita nezavisno od broja ulaganja po osnovu kojih se ostvaruje pravo na poreski kredit, koji se može iskoristiti na račun poreza na dobit u jednoj poreskoj godini iznosi 50.000.000 dinara. Eventualni ostatak poreskog kredita se može koristiti u narednih pet godina.

Izuzetno od pravila prema kojem poreski kredit iznosi najviše 100.000.000 dinara, najviši iznos poreskog kredita za obveznika koji ima povezana lica koja takođe ulažu u isti startap, predstavlja pozitivna razlika između 100.000.000 dinara i poreskog kredita po osnovu ulaganja u isti startap, na koji pravo imaju sa njime povezana lica, do iznosa od 100.000.000 dinara. Suština je da ukupan poreski kredit po osnovu ulaganja u jedan startap, koji ostvaruje više povezanih lica, ne može da bude veći od 100.000.000 dinara.

Startapom u smislu ove poreske olakšice, se smatra privredno društvo:

• od čijeg osnivanja nije prošlo više od tri godine i
• koje pretežno obavlja inovacionu delatnost u smislu zakona kojim se uređuje inovaciona delatnost (aktivnosti koje se preduzimaju radi stvaranja novih proizvoda, tehnologija, procesa i usluga ili značajne izmene postojećih, a u skladu sa potrebama tržišta).

Neophodno je da startap ispuni sledeće uslove:

1. godišnji prihod prema poslednjim finansijskim izveštajima raspoloživim u vreme ulaganja ne prelazi 500.000.000 dinara;
2. od osnivanja nije raspodeljivalo dividende, odnosno udele u dobiti i neće ih raspodeljivati u periodu od tri godine od dana izvršenog ulaganja;
3. centar poslovnih aktivnosti se nalazi na teritoriji Republike;
4. nije nastalo statusnom promenom u skladu sa zakonom kojim se uređuju privredna društva;
5. u svakom poreskom periodu počevši od prvog narednog perioda od perioda u kom je osnovano i zaključno sa ostvarivanjem uslova u pogledu uplate novčanih uloga:
   • troškovi istraživanja i razvoja čine najmanje 15% ukupnih rashoda, ili
   • visokokvalifikovani zaposleni čine više od 80% svih zaposlenih, ili
   • je vlasnik, odnosno korisnik deponovanog autorskog dela ili patenta koje je neposredno povezano sa inovacionom delatnošću koju obavlja.

Bliži uslovi i način ostvarivanja prava na poreski kredit propisani su Pravilnikom o uslovima i načinu ostvarivanja prava na poreski kredit za ulaganje u kapital novoosnovanog privrednog društva koje obavlja inovacionu delatnost.