Dvostruko priznavanje troškova istraživanja i razvoja

U skladu sa odredbom člana 22g stav 1. Zakona o porezu na dobit pravnih lica (“Službeni glasnik RS”, br. 25/01 … 153/20 – u daljem tekstu: Zakon), kao rashod u poreskom bilansu obveznika mogu se priznati, u dvostruko uvećanom iznosu, troškovi koji su neposredno povezani sa istraživanjem i razvojem koje obveznik obavlja u Republici.

U smislu stava 1. ovog člana, istraživanjem se smatra originalno ili planirano istraživanje preduzeto u cilju sticanja novog naučnog ili tehničkog znanja i razumevanja, a razvojem primena rezultata istraživanja ili primena drugog naučnog dostignuća ili dizajna proizvodnje novih značajno poboljšanih materijala, uređaja, proizvoda, procesa, sistema ili usluga pre pristupanja komercijalnoj proizvodnji ili korišćenju (član 22g stav 2. Zakona).

Pravilnikom o uslovima i načinu ostvarivanja prava na priznavanje troškova koji su neposredno povezani sa istraživanjem i razvojem u poreskom bilansu u dvostruko uvećanom iznosu („Službeni glasnik RS“, broj 50/19 – u daljem tekstu: Pravilnik), bliže se uređuje šta se smatra troškovima koji su neposredno povezani sa istraživanjem i razvojem koje obveznik obavlja u Republici Srbiji (u daljem tekstu: Republika), kao i uslovi i način ostvarivanja prava na njihovo priznavanje kao rashoda u poreskom bilansu u dvostruko uvećanom iznosu, u skladu sa odredbama člana 22g stav 1. Zakona.

Prema članu 2. stav 1. Pravilnika, troškovima koji su neposredno povezani sa istraživanjem i razvojem iz člana 1. ovog pravilnika (u daljem tekstu: troškovi istraživanja i razvoja), smatraju se naročito:

1. troškovi zarada zaposlenih koji su angažovani na poslovima istraživanja i razvoja;
2. troškovi materijala koji je u neposrednoj vezi sa istraživanjem i razvojem;
3. troškovi nabavke nematerijalnih sredstava, kao i prava na korišćenje nematerijalne imovine (zaštićenih autorskih prava, patenata i sl.) neposredno vezanih za istraživanje i razvoj;
4. troškovi nabavke nekretnina, postrojenja, opreme i bioloških sredstava koja se neposredno koriste za istraživanje i razvoj;
5. troškovi zakupa nekretnina, postrojenja, opreme i bioloških sredstava koja se neposredno koriste za istraživanje i razvoj;
6. troškovi nabavke stručnih mišljenja, savetodavnih usluga kao i prenosa posebnih znanja i veština (know-how), pribavljenih za neposredne potrebe istraživanja i razvoja, osim usluga koje su pribavljene od povezanih lica;
7. troškovi nastali za potrebe pravne zaštite prava intelektualne svojine u Republici i inostranstvu (autorsko i srodna prava i patenti);
8. troškovi pozajmljivanja koji nastaju po osnovu novčanih sredstava pozajmljenih isključivo radi finansiranja poslova istraživanja i razvoja;
9. troškovi proizvodnih usluga pribavljenih za neposredne potrebe istraživanja i razvoja.

Saglasno članu 4. st. 1. i 2. Pravilnika, pravo na priznavanje troškova istraživanja i razvoja u skladu sa ovim pravilnikom obveznik ostvaruje isključivo po osnovu projekata istraživanja i razvoja koji se obavljaju u Republici (u daljem tekstu: projekat), a projekat iz stava 1. ovog člana smatra se obavljenim u Republici ukoliko najmanje 90% svih zaposlenih koji su angažovani na poslovima istraživanja i razvoja svoje aktivnosti obavlja na teritoriji Republike.

Izuzetno od stava 2. ovog člana, projekat će se smatrati obavljenim u Republici i ukoliko se neki njegovi delovi obavljaju van teritorije Republike, pod uslovom da je izmeštanje aktivnosti istraživanja i razvoja van teritorije Republike uzrokovano posebnim fizičkim, geografskim, odnosno prirodnim faktorima koje nije moguće obezbediti na teritoriji Republike (član 4. stav 3. Pravilnika).

Obveznik koji ostvaruje pravo na priznavanje troškova istraživanja i razvoja u skladu sa ovim pravilnikom, dužan je da za svaki pojedinačni projekat uz poreski bilans priloži:

1. opis (specifikacija) projekta sa posebno istaknutim ciljevima projekta, planiranim fazama projekta kao i planiranim aktivnostima u okviru svake od faze projekta;
2. evidenciju o vremenu koje je svaki od zaposlenih proveo radeći na određenom projektu; 3) zaključak (član 5. stav 1. Pravilnika).

Obveznik (koji se bavi informacionim tehnologijama) razvija novi softver zasnovan na, kako navodite u podnetom dopisu, „blokčejn tehnologiji“ i koji je namenjen za kreiranje, upravljanje i potvrđivanje digitalnih identiteta krajnjih korisnika, odnosno omogućava pouzdan sistem skladištenja privatnih podataka. Razvoj softvera, kao novog proizvoda, zasniva se na planiranom istraživanju (sprovedenom od strane obveznika) u cilju sticanja novog naučnog i tehničkog znanja. Softver se sastoji od nekoliko komponenti (posebnih projekata) koji su međusobno povezani i uslovljeni, a koje mogu biti korišćene zajedno ili odvojeno, u zavisnosti od potreba poslovnog sistema, s tim što se za sve tri komponente (projekta) vode objedinjeni troškovi.

S tim u vezi, troškovi evidentirani u poslovnim knjigama obveznika, a koji su nastali (u konkretnom slučaju) u okviru projekta koji se obavlja na teritoriji Republike, a čiji je cilj stvaranje novog softvera, priznaju se u dvostruko uvećanom iznosu saglasno članu 22g Zakona, pod uslovima propisanim odredbama Pravilnika.