Ministar finansija konačno je doneo dugo najavljivani (jedinstveni) Pravilnik o elektronskom fakturisanju (u nastavku: Pravilnik) koji će se primenjivati od 1. jula 2023. godine. Početkom primene novog pravilnika prestaju da važe tri pravilnika koja su ranije doneta.
Pravilnik je objavljen u Službenom glasniku RS broj 47/23, od 8. juna 2023. godine.
Pravilnik ima ukupno 38 članova i njima su uređeni:
- način i postupak registrovanja za pristup sistemu elektronskih faktura (SEF);
- način pristupanja i korišćenja SEF-a;
- način primene standarda elektronskog fakturisanja;
- elementi elektronske fakture i prilozi elektronskoj fakturi;
- način i postupak elektronskog evidentiranja obračuna PDV-a u SEF-u;
- postupanje u slučaju nastupanja privremenog prekida u radu SEF-a;
- korišćenje podataka iz SEF-a;
- način postupanja Centralnog informacionog posrednika.
Najvažnije izmene koje donosi Pravilnik odnose se na način izdavanja elektronskih faktura u SEF-u i na način i postupak elektronskog evidentiranja obračuna PDV-a u SEF-u, u vezi sa čime je u prethodnom periodu bilo najviše nedoumica usled toga što su pojedina pitanja bila neprecizno uređena, a pojedina nisu bila uređena uopšte.
Izdvajamo nekoliko novina koje se odnose na način izdavanja elektronskih faktura u SEF-u:
- uređeni su slučajevi u kojima pojedini elementi elektronske fakture mogu biti izostavljeni i slučajevi u kojima je predviđena obaveza iskazivanja dodatnih elemenata, na osnovu drugih propisa kojima se uređuje izdavanje određenih vrsta faktura, a pre svega Zakona o PDV-u;
- definisane su sve vrste elektronskih faktura i zahteva za isplatu, odnosno pravila kada se pristupa izdavanju pojedinih vrsta elektronskih faktura;
- definisane su poreske kategorije, način njihovog iskazivanja u elektronskoj fakturi, sa posebno definisanim pravilom iskazivanja podataka o transakcijama koje imaju različite poreske kategorije, kao i različite podatke o šifri za primenu u okviru jedne poreske kategorije;
- uređeni su forma i način dostave prateće i druge dokumentacije kroz sistem elektronskih faktura, odnosno priloga elektronskoj fakturi.
U pogledu načina i postupka elektronskog evidentiranja obračuna PDV-a u SEF-u izdvajamo sledeće:
- uređeno je kada (ne) postoji obaveza elektronskog evidentiranja PDV-a u okviru Zbirne evidencije PDV-a i Pojedinačne evidencije PDV-a;
- definisano je koje podatke moraju da sadrže Zbirna evidencija PDV-a i Pojedinačna evidencija PDV-a;
- uređen je specifičan način elektronskog evidentiranja PDV-a za slučaj kada elektronska faktura – za koju postoji obaveza izdavanja u skladu sa Zakonom o elektronskom fakturisanju – nije izdata do isteka roka za predaju poreske prijave za poreski period za koji je nastala poreska obaveza u skladu sa Zakonom o PDV-u, kao i naknadni postupak koji je potrebno sprovesti po izdavanju elektronske fakture;
- uređen je način iskazivanja podataka u Zbirnoj evidenciji PDV-a u situacijama u kojima se dokument o smanjenju izdaje obvezniku PDV-a (elektronska faktura ili drugi dokument), kao i u slučaju kada se dokument o smanjenju izdaje licu koji nije obveznik PDV-a;
- propisano je da u slučaju kada je naknadno smanjena osnovica u skladu sa članom 21. Zakona o PDV-u, obaveštenje obveznika PDV-a – primaoca da je izvršio ispravku odbitka prethodnog poreza, odnosno da obračunati PDV nije koristio kao prethodni porez ne može da se izdaje preko SEF-a;
- uređen je način potvrđivanja dokumenta o smanjenju osnovice od strane primaoca, koji nije obveznik PDV-a, kao neophodnom uslovu da bi obveznik koji je izvršio promet i koji je poreski dužnik mogao da smanji obračunati PDV u slučaju naknadnog smanjenja osnovice;
- uređen je način iskazivanja podataka u Zbirnoj evidenciji PDV-a po osnovu storniranja elektronske fakture i drugih istovrsnih dokumenata koji se ne smatraju elektronskom fakturom;
- uređen je način iskazivanja podataka u Zbirnoj evidenciji PDV-a kada su ispunjeni uslovi da poreski dužnik – primalac dobara, odnosno usluga, koji je prethodno izvršio elektronsko evidentiranje PDV-a po osnovu nabavki, smanji obračunati PDV u skladu sa Zakonom o PDV-u;
- definisan je način elektronskog evidentiranja po osnovu naplate avansa za promet dobara, odnosno usluga za koji je poreski dužnik obveznik PDV – isporučilac dobara, odnosno pružalac usluga, kao i po osnovu izvršenog prometa;
- definisan je način postupanja kada je evidentiranje obračuna PDV izvršeno na osnovu procene osnovice u skladu sa Zakonom o PDV-u, posle čega je došlo do izmene osnovice i iznosa PDV-a;
- propisano je da se elektronsko evidentiranje za usluge iz člana 16. tačka 2a) Zakona o PDV-u vrši se uz primenu pravila koja se odnose na nastanak poreske obaveze propisanih Zakonom o PDV-u;
- uređene su aktivnosti, odnosno statusi koji se dodeljuju Zbirnoj i Pojedinačnoj evidenciji PDV-a.
U skladu sa prelaznom odredbom Pravilnika, u periodu od 1. jula 2023. godine zaključno sa 31. decembrom 2023. godine, u postupcima provere pravilnosti elektronskog evidentiranja obračuna PDV-a u smislu da li su podaci o obračunatom PDV-u iskazani u Zbirnoj evidenciji PDV-a ili Pojedinačnoj evidenciji PDV-a, nadležni organ neće uzimati u obzir pogrešno iskazane podatke ako je tačan ukupan iznos evidentiranog PDV-a.
Izvor: Poreska kancelarija Tatić
